Fletse foto’s
In deze blogpost laat ik zien wat een veelvoorkomend probleem is bij het bewerken van foto’s: Fletse foto’s na het bewerken van de hooglichten in de lucht. En wat eenvoudige tips om dit te voorkomen of op te lossen.
In de afgelopen jaren heb ik duizenden foto’s besproken met honderden fotografen. Foto’s met allerlei onderwerpen. Heel veel daarvan waren landschapsfoto’s. Foto’s van beginners tot vergevorderden. Onbewerkte en bewerkte foto’s. En bij de bewerkte foto’s zag ik enkele problemen steeds weer terugkomen. Problemen die ik zelf ook had toen ik begon en soms nog steeds heb. Het zijn zaken waarvan ik had gewild dat iemand me er op gewezen had zodat ik het wiel niet zelf had hoeven uitvinden. Maar ook dingen die echt een eye-opener waren. Helemaal geen lastige dingen, maar iets waarvan, als je erop gewezen wordt, denkt: “Ja, dáár heb ik wat aan!” of “Waarom wist ik dat niet eerder?!”
Probleem: Foto’s worden flets na bewerking van de lucht
Het weer was ok. Het licht was lastig. Ik heb een mooi landschap vastgelegd met een sterke compositie.
De belichting is zo optimaal mogelijk gedaan, want het histogram blijft links en rechts keurig tussen de lijntjes. Dus in de bewerking zouden de wolken mooi zichtbaar moeten worden.
Tijd om het landschap weer zichtbaar te maken. Flink met de schuifjes schuiven. Belichting een stop (-0,99) naar beneden. Hooglichten naar -100: de lucht is terug. Schaduwen naar +100: het landschap is weer zichtbaar. Beetje dof: dus Contrast wat omhoog. En nog wat contrast met Witte tinten op +40, Zwarte tinten op -20 en Nevel verwijderen op +20. Tot slot de Temperatuur toch weer terug naar 5300K, want door de (extreme) instellingen van met name Contrast, Hooglichten en Schaduwen worden de kleuren meer verzadigd.
Het beeld is stukken beter dan het origineel. De kleuren. Het landschap. En toch…de foto is flets en mist hierdoor pit. En de lucht was op de eerste bewerkte versie toch wat gedetailleerder.
Door verminderen hooglichten krijg je fletse foto’s
Met de Hooglichten in de software komt de wolkenlucht weer prachtig te voorschijn.
Helaas heeft dat ook effect op alle andere heldere gebieden in de foto. Niet alleen worden de wolken beter zichtbaar, maar daarmee verdwijnen ook de glinsteringen in het water en op stenen en begroeiing.
Het herstellen van de lucht kan dus tot verlies in details en helderheid in het landschap leiden.
Maak gebruik van Maskers om Hooglichten selectief te dempen
Wanneer je een foto hebt waarbij naast de lucht ook andere belangrijke delen worden beïnvloed, maak dan gebruik van Maskers in Lightroom (zie onderaan voor een link naar twee tutorials over maskeren in Lightroom) of vergelijkbare functies in andere software. Zo kun je zorgen dat in eerste instantie alleen de lucht bewerkt wordt en de overige delen van de foto met rust gelaten worden. Daarna pak je het landschap aan.
Maskeren en lokaal bewerken
Om te voorkomen dat de foto flets wordt, ga ik de foto nu iets anders bewerken. Het resultaat is er niet op gericht om nu al de belichting optimaal te krijgen, maar de afbeelding zodanig te bewerken dat ik daarna met Maskeren de benodigde bewerkingen lokaal kan toepassen.
De eerste bewerkingen zijn de globale bewerkingen in Standaard. Het zijn dus bewerkingen die op de hele afbeelding worden toegepast. Belichting naar beneden? Dan wordt de hele foto donkerder. Schaduwen open? Dan worden in de hele foto de schaduwen lichter. Tussen de struiken en ook in de lucht. Wat minder de schaduwen open: daardoor blijft er structuur in de wolken. De Witte tinten iets meer open: dat zorgt voor iets meer helderheid in de foto. En iets minder Zwarte tinten: omdat er anders teveel zwarte plekken in de foto komen.
Bewerken van de Lucht
Ik selecteer vervolgens in Maskeren (1) de lucht (2).
En met de instellingen (3) zorg ik dat de lucht dramatischer wordt. Mocht je vinden dat je effect wat te sterk is dan kun je dat met Hoeveelheid (4) verminderen door in plaats van 100% naar bijvoorbeeld 90% te gaan. En omdat je de lucht geselecteerd hebt, zullen alleen daarop deze instellingen toegepast worden. Met het landschap gebeurt niets.
Bewerken van het Landschap
Omdat de rest van de foto te donker is, pas ik dit nu aan met een tweede masker.
Daarvoor klik ik op het plusje (1) boven het eerste masker, kiezen weer de lucht, maar draai ik het masker om, zodat de rest (2) van de foto geselecteerd is.
Voor meer helderheid in het landschap verhoog ik de Hooglichten en Witte tinten, vervolgens trek ik de Schaduwen wat meer open en geef ik er een beetje Contrast bij. Nu wordt de lucht niet door deze instellingen bewerkt, maar krijgen vooral de lichtere delen in het landschap, de huizen en de lichte vegetatie veel meer helderheid.
Om nog wat meer heldere accenten aan te brengen maak ik nog een masker (1). En met het Penseel maak ik accenten in het landschap. En zo kom ik van foto (1), via foto (2) op foto (3).
Conclusie: Voorkom fletse foto’s door in meerdere stappen te bewerken
Heb je een goede foto met een lucht die bewerkt moet worden, voorkom dan dat je foto flets wordt, door deze in meerdere stappen en met gebruik van maskers te bewerken.
Tot slot: nieuwsgiering naar werken met Maskers?
Over de techniek van het maskeren in Lightroom Classic hebben we twee Tutorials gemaakt: